Caffeine - nieuw tijdschrift over koffiecultuur in London

Caffeine - The Coffe-Lover's Magazine

Op de site van issuu (een online tijdschriftenrek) kwam ik een e-magazine tegen over koffie, getiteld Caffeine. Dit Engelse e-magazine richt zich op de koffiecultuur van voornamelijk onafhankelijke kleine koffiezaken in Londen. Ze willen met hun tijdschrift de Londenaar informeren over koffie en laten zien dat er meer is dan de grote koffieketens die momenteel de wereldwijde coffeescene in handen hebben.

Ze schrijven zelf op hun site: "We believe it’s important to fight for good coffee and support the small retailers and roasters who are upholding a tradition, developing a craft and creating innovative techniques and tastes."

Helaas staan de twee eerdere edities niet online, maar deel twee kun je hier bekijken via issuu. In het magazine lees je o.a. over leuke koffiezaakjes in London, over de geschiedenis van koffie en vind je divere koffiegerelateerde recepten.

Ik ben al fan, al is het maar omdat zij ook een Gaggia Classic in bezit hebben volgens hun allereerste blogbericht.

Gaggia Classic met Rancilio Silvia stoompijp

Het oorspronkelijk stoompijpje van de Gaggia (iets omgebogen om de moer te verwijderen)
en het nieuwe stoompijpje van de Rancilio Silvia.

Een lekkere espresso maken met mijn Gaggia Classic lukt de laatste tijd veel beter, alleen de cappuccino's en lattes zijn een ander verhaal. Het fatsoenlijk opschuimen van melk is nogal problematisch met het pannarello pijpje op deze espressomachine.

Bij de beschrijving op de website van koffiewarenhuis.nl staat: "Onze testen toonde aan dat er met deze stoompijp zeer makkelijk melk kan worden opgeschuimd." Op zich hebben ze daar wel gelijk in. Je steekt de pannarello in de melk, draait de knop open en that's it! Inderdaad heel eenvoudig maar het schuim lijkt iedere keer op zeepsop (wel een consistent resultaat). Dit is niet het soort schuim dat je als thuisbarista wilt creëren. Ik ben op zoek naar van dat heerlijke rijke "microfoam" dat je in de betere koffiezaken op je cappuccino krijgt. Van dat schuim waar je lepel niet doorheen zakt. Van dat schuim dat prachtig op je espresso blijft hangen. Geen zeepsop bubbels. Als ik zeepsop bubbels wou dan zou ik ook tevreden zijn met de cappuccino die uit de gemiddelde koffiemachine op kantoor komt. Niet dus! What do we want? Microfoam! When do we want it? Now! Of in ieder geval na een flink aantal keer oefenen. Het creëren van perfect melkschuim vergt namelijk enige kunde, zelfs met een fatsoenlijk stoompijpje.

Gelukkig blijkt het waardeloze schuim uit de pannarello van mijn Gaggia Classic espressomachine niet geheel aan mijn onkunde op het gebied van melkopschuimen te liggen. Zo'n pannarello zorgt ervoor dat zelfs de meest onervaren thuisbarista iets kan creëren dat op melkschuim lijkt. En laten we eerlijk wezen; de gemiddelde persoon die bij je op bezoek komt is de kantoor en horeca cappuccino gewend en is dus waarschijnlijk echt wel tevreden met espresso met melkbubbels.

In mijn zoektocht naar perfecte cappuccino kwam ik op het internet meerdere keren de tip tegen om de stoompijp van de Gaggia Classic te vervangen door een stoompijp van de Rancilio Silvia machine. Op de site van the espressoshop kwam ik zo'n stoompijp (hij wordt hier zelfs aangeboden als Gaggia modificatie kit) tegen voor 17,95 Engelse pond (plus 9,95 aan verzendkosten) op zich niet heel goedkoop voor zo'n simpel onderdeel maar het proberen waard.

Het nieuwe stoompijpje van de Rancilio Silvia met te grote moer

Gister kwam mijn pakketje (of eigenlijk envelopje) uit de UK aan. Verzending duurde vijf dagen, snelle service van de Engelsen. Gewapend met de kennis over het vervangen van de pannerello die ik via diverse fora en youtube filmpjes heb opgedaan, heb ik vandaag de moed bij elkaar geraapt om deze klus te klaren. Ik heb de machine op tafel neergelegd en de moer van de stoompijp met een steeksleutel (nr. 12 past net) los gedraaid. Omdat de moer die op de Silvia stoompijp zit veel te groot is voor de Gaggia moest ik de moer van de Gaggia stoompijp afhalen om bij de nieuwe stoompijp te gebruiken. Door de bocht in de stoompijp kun je de moer er niet zomaar vanaf schuiven. Gelukkig heeft de buurman een bankschroef en is de stoompijp zelfs door mij redelijk makkelijk recht te buigen. Of in ieder geval recht genoeg om de moer eraf te halen. De grote moer moet natuurlijk ook eerst van de Silvia pijp af. Hiervoor schroef je eerst het uiteinde van het stoompijpje los en dan schuif je het rubberen geval eraf (een druppeltje Dreft volstaat niet alleen voor de vaat maar ook voor het verwijderen van dit ding). Dan is het een kwestie van de moer op de nieuwe Silvia pijp schuiven, het afdichtringetje er weer op doen en de nieuwe stoompijp in de machine te steken en weer vast te draaien. Super eenvoudig en al met al nog geen tien minuutjes werk.

En dan natuurlijk uitproberen die nieuwe stoompijp. Het resultaat? Zeker nog niet perfect, maar echt stukken beter dan het schuim van de Gaggia pannarello. Met een beetje oefenen hoop ik hiermee echt goed melkschuim te kunnen produceren. Mocht je dus twijfelen of het de moeite waard is om de pannarello te vervangen, zou ik zeggen; doen!

Gaggia Classic Crema Perfetta of Imperfetta?

Zoals je eerder kon lezen ben ik inmiddels alweer een aantal weken de trotse eigenaresse van een Gaggia Classic espressomachine. Er zijn al heel wat pakken koffie verslonden en er zaten zeker een aantal erg smakelijke kopjes espresso tussen, maar toch blijf ik denken: dit moet beter kunnen! En dus ben ik op zoek gegaan naar een aantal verbeterpunten. Een eerste verbeterpunt zou wel eens het vervangen van de meegeleverde Crema Perfetta filter kunnen zijn.

Bij de handleiding van mijn Gaggia zat een briefje:

"Geachte klant, wij danken u dat u voor een koffiemachine van Gaggia heeft gekozen. Graag willen wij uw aandacht vestigen op het feit dat deze machine, dankzij de voortdurende verbetering van het product, een verandering heeft ondergaan voor wat betreft de bijgeleverde accessoires. De filters voor gemalen koffie (1 kopje en 2 kopjes) en de filter voor koffiepads zijn vervangen door de nieuwe "Crema Perfetta" filters, die een beter resultaat zullen opleveren in het kopje met het voortbrengen van een nog dikkere schuimlaag, die typisch is voor espressokoffie. ..."

Tsja, in eerste instantie dacht ik hier niet zo veel van. Leuk, dat ze de machine verbeterd hebben. Het briefje van Gaggia heb ik tussen het garantiebewijs gestopt en ik ben lekker koffie gaan maken. Omdat het gevoel van "deze espresso moet beter kunnen" bleef aanhouden, heb ik een vrije middag doorgebracht op diverse koffiefora. Waar ik tot de conclusie kwam dat deze 'verbetering' van Gaggia misschien wel helemaal geen verbetering is. De Crema Perfetta filter is ontwikkeld om beginnende thuisbarista's te helpen bij het produceren van een mooie cremalaag, zelfs met supermarktkoffie. Dit laatste kan ik overigens bevestigen omdat om 8 uur 's avonds de koffiebonen op bleken moest ik helaas bij de Albert Heijn aankloppen voor bonen. En hoewel ik inmiddels weet dat supermarktbonen echt 'not done' zijn in de wereld van de thuisbarista's, zorgde de Crema Perfetta filter voor een zeer acceptabele cremalaag op mijn kopje Douwe Egberts Espresso Dark.
AndyPanda schrijft op het CoffeeGeek forum:

"If your basket looks like this picture ... that is NOT what you want .. this is a picture of the pressurized type basket you want to avoid if you have a real espresso grinder and want to make great espresso." 

En wat stond er dan op het dat plaatje? Nou, een filter die toch verdacht veel lijkt op mijn Crema Perfetta filter inclusief irritant zwart pinnetje. Perfetta!
Gelukkig blijkt er een hele simpele oplossing:

"Fortunately, it's not a big problem as the pressurization on Gaggia is made by specific basket and a tiny little piece that is inserted in the PF hole. You just need to buy non-pressurized filter basket and don't use the plastic piece of PF, that's all." Leopm op het forum van Home-Barista.

Dus toen heb ik maar meteen een 'normaal' filter gekocht voor mijn Gaggia bij een Engelse online speciaal zaak, The Espressoshop. Ook maar meteen een blinde filter gekocht om de machine beter te kunnen reinigen en een nieuwe stoompijp zodat ik dan ook van de slechte panarello van de Gaggia af ben. De bestelling is vandaag geplaats. Dat wordt weer een aantal dagen ongeduldig wachten op de postbode.

Welke Espressomachine kopen?

Een tijdje geleden sprak mijn vriend de woorden die iedere vriendin wil horen: “laten we een espressomachine kopen!”. Oke misschien wil niet iedere vriendin deze woorden horen maar iedere (wannabe) thuisbarista zoal ik in ieder geval wel. Aangezien vriendlief wel van koffie houdt maar het koffiezetten (net als andere huishoudelijke taken, maar dat even terzijde ) liever aan ondergetekende overlaat liet hij de keuze voor de espressomachine helemaal aan mij over.

Een espressoapparaat staat al tijden op mijn verlanglijstje. Stiekem zou ik ook wel graag een Francis Francis machine gekocht hebben, maar dan vooral vanwege het mooie design. Zo’n kek retro dingetje had natuurlijk ook schitterend op het aanrecht gestaan. Maar de Francis Francis espressomachine is zowel boven budget als onpopulair op de diverse online koffiefora.

Tijd om op zoek te gaan naar de perfecte espressomachine voor een startend thuisbarista. Allereerst is het een goed idee om het budget vast te stellen. Dit ligt voor machine en maler samen op maximaal 600 euro. Omdat ik mij heb laten informeren dat een goede maler net zo belangrijk is als een goede espressomachine zal ik het totaalbudget ongeveer door de helft delen. Ik ging op zoek naar een goedkope, degelijke machine die in ieder geval lang genoeg mee gaat tot ik het niveau en budget bereikt heb om te upgraden. Met mijn ideale espressomachine moet ik in ieder geval zonder al te veel moeite een goede espresso kunnen zetten. Omdat ik graag lattes en cappuccino’s wil maken moet er in ieder geval ook een stoompijpje op de espressomachine zitten.

Gezien het beperkte budget vallen er meteen een heel aantal espressomachines af. Helaas zijn de meer vergevingsgezinde machines ook meteen de duurdere. Voor een beginner zou het veel eenvoudiger zijn om goede espresso te zetten met een peperdure machine. Jammer genoeg is het moeilijk om op een startersmachine consistent goede espresso te maken.

Na een lange zoektocht ben ik tot onderstaande shortlist van espressomachines tussen de 250 en 350 euro gekomen.

Ascaso Basic

Het Spaanse bedrijf Ascaso bestaat al sinds 1962 en maakt behalve professionele pistonmachines voor de horeca ook espressomachines voor thuisgebruik. In de hogere prijsklassen heeft Ascaso de Dream, Arc en Steel serie voor thuisgebruik. Onder de 350 euro is er alleen de Ascaso Basic. De Ascaso Basic heeft een kunststof exterieur en heeft geen standaard maat filterdrager. De filterdrager is kleiner dan een reguliere maat filterdrager. Op het koffiepraat forum wordt de filterdrager van deze espressomachine zelfs omschreven als een speelgoed ding. De Ascaso Basic heeft geen magneetklep, wat er voor zorgt dat je moet wachten tot de druk weg is voordat je de filterhouder uit de espressomachine kunt halen zonder te knoeien. Ook schijnt het gebrek aan een magneetklep voor kleine lekkages van de boiler te kunnen zorgen. Een laatste nadeel van de Ascaso Basic is het verwarmingselement van ‘slechts’ 1000 watt. Dit zorgt ervoor dat de temperatuurstabiliteit slechter is dan bij overige machines in deze prijsklasse. Bovenstaande nadelen die ik op internet heb kunnen vinden in combinatie met de hogere prijs maken de Ascaso Basic de eerste afvaller.

Isomac Giada

Sinds 1977 bouwt het Italiaanse bedrijf Isomac espressomachines in hun fabriek in Milaan. Ook Isomac bouwt machines voor de professionele en thuismarkt. In het laagste prijssegment biedt Isomac de Giada espressomachine. De buitenkant van de machine is van glanzend RVS. Ook de Isomac Giada heeft een verwarmingselement van 1000 watt en heeft, net als de Ascaso Basic, geen driewegklep.

Saeco Aroma

Saeco is eveneens een bekende Italiaanse fabrikant van espressomachines. In 1999 nam Saeco het historische bedrijf Gaggia over (de makers van de Gaggia Classic inderdaad). In 2009 nam Philips Saeco over omdat Philips naast de Senseo haar assortiment wilde uitbreiden met handmatige espressomachines. De goedkoopste machine die ik heb vergeleken is de Saeco Aroma. (Op de site van Philips-Saeco vind je de nog goedkopere … espressomachine waarvan ik helaas niet heb kunnen achterhalen of het een goede machine is). Het allergrootste nadeel, en de reden waarom ook de Saeco Aroma voor mij afviel, is de kleinere filterdrager.

Gaggia Classic

Wikipedia leert ons dat het Italiaanse bedrijf Gaggia S.p.A. in 1948 werd opgericht door Achille Gaggia. Hij patenteerde zijn idee om water onder druk door gemalen koffie te forceren om zo de kenmerkende cremalaag op je kopje espresso te creëren. In de jaren 50 opende Gaggia trendy coffeebars in Milaan en Rome en in 1977 bracht Gaggia haar eerste espressomachine voor thuisgebruik op de markt, de Baby Gaggia. Een van de opvolgers van de Baby Gaggia is de Gaggia Classic. Grootste voordeel van de Gaggia Classic espressomachine ten opzichte van de hiervoor beschreven machines is de driewegklep. Zonder deze klep kun je de machine niet goed schoonmaken omdat je niet kunt “backflushen”  De Gaggia Classic heeft een stevige filterdrager met een diameter van 58mm wat er voor zorgt dat de meeste tampers en filterbakjes er prima in passen. Het hogere wattage zorgt voor temperatuurstabiliteit en zorgt ervoor dat de machine sneller weer op temperatuur is voor je volgende kopje.

Nadeel van de Gaggia Classic is de aluminium boiler. Kleine deeltjes aluminium zouden in je koffie terecht kunnen komen. De hoeveelheid zal zeer waarschijnlijk geen gezondheidsrisico’s met zich meebrengen en is ook niet te proeven. Kalkarm water gebruiken en de espressomachine op de juiste manier ontkalken met Gaggia ontkalker zou ervoor moeten zorgen dat de aluminium boiler geen problemen oplevert. Mocht je je toch zorgen maken over de aluminium boiler kun je beter kiezen voor een espressomachine met een koperen boiler.

Keuze van deze thuisbarista

Na bovenstaande gelezen te hebben zal het je waarschijnlijk niet verbazen dat ik uiteindelijk gekozen heb voor de Gaggia Classic. Alweer bijna twee jaar geleden volgde ik bij Syntra Hasselt een Baristacursus. Hier werd door een gevorderde medecursist de Gaggia Classic aanbevolen als perfect instapmodelletje. Na mijn speurtocht op internet ben ik erachter gekozen dat deze espressomachine veelvuldig wordt genoemd als populaire beginnersmachine. Vooral vanwege de stevige bouw, de driewegklep en de overdrukventiel.

Alle bovengenoemde espressomachines hebben een enkele boiler. Als je bijvoorbeeld veel melk wil stomen is een espressomachine met een dubbele boiler (eentje voor de espresso en eentje voor de stoom) veel geschikter. Helaas zijn espressomachines met een dubbele boiler niet te vinden binnen mijn budget, dus ik zal dit voor lief moeten nemen.
Andere populaire machines voor beginnende barista’s zijn de Rancilio Silvia (voor ongeveer 510 euro), de Lelit PL 41 EM (voor net geen 400) (let op: deze heeft een filterdrager van 57mm) en de espressomachines van Quick-Mills (die geprezen worden om hun gebruiksgemak). Mocht je dus op zoek zijn naar een goede beginners espressomachine en een iets ruimer budget hebben zijn deze machines voor jou wellicht ook een goede optie.

Tot slot. Vaak worden ook tweedehandsmachines aangeraden om mee te beginnen. Zelf heb ik hier niet voor gekozen, maar op sites zoals marktplaats zijn inderdaad genoeg espressomachines te vinden. Als je voor tweedehands gaat kun je natuurlijk wel kiezen voor een professioneler model tegen een lagere prijs.